«دُتِ دُل گَرد»

پندری: قصه‌ی «دُتِ دُل گَرد» یکی از قصه‌های قدیمی گراش است. در شروع این قصه آمده: «دُتِ دُل گَرد زِن یک پادشاهی بی. چن ماهی گذشت بچ اُشنابی .پادشاه هم از زنه مَئِس سو که بچ شگیر بیا. اشبو شِتِکِ یک چاهی که خشک وا فِرِسا. یک پیرزنی هم پیدا اشکه کِه نون و او شادت وارّسی شه بکود. پادشاه هر صبح اَچو سِرِچاه شگوت: آی دت دلگرد آسمون وَچه جوئِن؟»

قصه‌گو: حاجیه‌زینب نورانی، فرزند استاد محمدعلی نورانی معروف به” کاکام محدلی عبدالجبار”
تهیه و تنظیم: لیلا رایگان

دُتِ دُل گرد زِن یک پادشاهی بی. چَن ماهی گذشت بچ اُشنابی. پادشاه هم از زنه َّئِس بسو که بچ شگیر بیا. اُشبو شِتِکِ یک چاهی که خشک وا فِرِسا، یک پیرزنی هم پیدا اُشکه کِه نون و او شادت وارَسی شه بکود. پادشاه هر صبح اَچو سِرِچاه شگوت: آی دُت دلگرد آسمون وَچه جوعِن؟
زنه جواب شَوادا وَ ماه و ستاره.
شگوت: زِمی و چه جوعِن؟ جواب شَدا وَ بَش و بهار.
شگوت: مِرد و چه جوعن؟ شگوت و اسب و سلاح.
شگوت: زن وچه جوعن؟ شگوت و بچ و بِئنّه.
پادشاه شگوت: بمیرش و نِبینِش!
هر صبح اَمی سؤال شَکه.

یک رِزی پیرزن اُنت سر چاه شِه دت دل گرد گُت: پادشاه اِرِز چِدِن چین.
اُشگُت خِیمَش چه رنگی اِن؟
پیرزن اُشگُت سرخ. زنه اُشگُت بر ما کنار پادشاه خیمه سبز بِزه.
از چاه وّدّر اُنت سوار اسبش بی چو چین تک خیمه سبزه نقابی اُشزّت و شَ.
پادشاه عاشقش بی و شِه زنه کِه. صبح که پادشاه خیمه جمع شَواکه زنه اشگوت یک چی بَرِ یادبودی ماده. پادشاه هم انگشترش اُشدا خدافظی شوکه.

دت دلگرد واگِشت و شهرش چو وَتِکِ چاه. حامله وا یک دُتی شِه دنیا اَوو. اسمش چین اُشنا.
پیرزن هم پرستاری بچِ شَکه.
حالا هر وخت پادشاه سوال شَکه زن و چه جوعن که جواب شدا وّ بِچ و بِئنه، تا پادشاه شگوت بمیرش و نبینش، زنه بلند جار شَکَشی که نِمُردَم و اُمدی.
پادشاه هم مسخره شَکه.

یک سالی گذشت، پیرزن اُنت سِرِ چاه اُشگوت پادشاه چدای ماچین. دت دلگرد هم اشگوت خیمَش چه رنگی زتای؟ اُشگوت آبی.
دستور اُشدا که مونِ ما سفید بِزه. سوار اسبش بی چو ماچین. وَ یک قیافه جدید. پادشاه خیمه سفید که کنار خیمه خوش اُشدی، چو جا. عاشق زنه بی، خواستگاری شِز که شه زنه کِه. صبحش کمربندش یادگاری اشدا و حرکت اَشکه.
دت دلگرد هم سریع با اسبش واگشت و سر جاش. ایی دَفه حامله بی یک پُسی شَعو. اسمش ماچین اُشنا و شه دست پیرزن دا گّپش کِه.

لَدو یک رِزی پیرزن اُشگوت پادشاه شّوه اِچه سمرقند خیمَش هم زردن. دت دلگرد هم خیمه آبی سفارش اُشدا با اسبش چو کنار خیمه پادشاه شَه. با قیافه دِگه. پادشاه هم که عاشق زنه بی شِه زِنه که و صباش ساعتش شه دست دا بر یادبودیش. حرکت اُشکه.
خلاصه یک بچ دِگه‌ای هم دت دلگرد شَعو و اسمش سمرقند اُشنا که پیرزن هم شه تحویل گِرِت وارسی شّواکه تا گّپ بِبِه.

هر صبح هم که پادشاه داعونت سوالیاش شواپُرسی و خّنّه شّکه اّچو وّتک قصرُش.

بر چارمین بار یک‌دو سال بعد، لَدو پیرزن خبر شعو که آی دت دلگرد پادشاه سفر بخارا چِدای چه اّکنش؟رنگ خیمه ش هم سیاهن. دت دلگرد اشگوت بر ما خیمه سرخ واسه تا اِچّم. اِز قّضا اّنکه هم پادشاه عاشقش بی. چو شِه جِز، قبیل اُشکه.
وّخته خدافظی اشگوت حالا که چداش یک دسته زلفت ماده بر یادگاری.
قبل از پادشاه بِرّسه و شهرش با اسبش واگِشت چو تک چاه.
بچ چارُمیش هم دنیا اُنت، اسمش پُسُش بخارا اُشنا…

تا رِز چو رِز اُنت ، تِکِ شهر خبر پیچی که پادشاه شَوه دَما بِبِه.
خبر وَ پیرزن رَسی. چو پِش چارتا بِچیا اشگوت: با تو پادشاهِن. حالا شَوه دَما وابه. اِرِز گّنوم پاک کِردان بّرِ صبا که عیشِن. اچی اّنکَه دَپ بِنی، ایی شعره کِه تُیاد اّتّم ، آخّنی!
بچیا چِدِن و دّپی شُواسه و شوخّد:
امروز خَلَه پاک اّکنوم و فردا بَرِ آس اَکنوم و ایی بابا سی ساله یک بار دّماش کِردن وبار دِگّرم شّکنوم.

جارِ پادشاه شوزَت که بِدو بِشّم ایی چارتا بِچِ چه گوتان.
پادشاه که شعره گاش شِه کار که اُشگوت شما کِعی؟
چین بلند وابی شه پادشاه گُت اّما همه بِچِ خوتوم!
پادشاه تعجب اُشکه اُشگوت خاب نَنَتو کوعن؟
اشگوت تک چاهِن.
پادشاه سوار اسبش بی با بچیا چو سر چاه.
جار پیرزن اُشزَت دت دلگرد از چاه شَه دَر اَوو.
دت دلگرد هم تمام قصه سفر پادشاه و رنگ خیمه یا و عروسی پادشاه شِزبّر تعریف که.

پادشاه که از تعجب شاخ شِه در داعونت یک چی شَوابی. بعد اُشگوت اِز کو مّعلیم که ته راست گوتازبِش؟ شاید پیرزن بَرِ ته خبر شَعوردِن؟

دت دلگرد دستمالی واز اُشکه شِه نِشون پادشاه دا اشگوت: ایی انگشتره تهن که تِک چین ته دسِ ما دا بر یادگاری درستن؟ ما حامله بُدّم اسم بچوم چین اُمنا. ایی کمربندُتِن که تک ماچین اُتدَسَم. اسم پُسُم هم ماچین اُمنا.
ایی ساعتت مونِ سفر سمرقندتن. ایی هم دُتُم سمرقندِن. آخری هم که یک دسته زلفُت اُمواسه .اسم پُسُم هم بخارا هن. هر صبح هم که تَگوتَم بمیرِش و نبینِش ما جواب مَدا که نَمردم و دیدم. پیرزن هم شاهد که ما با اسبم پشت سر تِه داعونتَم.

پادشاه که باور اُشکه خوشحال وابی و دسِ زّن و بچش اُشگِرِت شّه تِکِ قصرُش بو .دِگه دّما هم نِوابی… .

کائتِ اّما خَشه خَشه ، بچِ اّما شِه خاو اِچه!