چگونه مطالبه کنیم؟ ریشه‌یابی، دغدغه‌مندی و راهکارها

با مطالبه‌ و پیگیری اصولی اسدنژاد و با کمک‌ها و پیگیری‌هایِ نماینده‌ی مردم در مجلس، مهندس حسین‌زاده(پیگیری‌های حسین‌زاده در این موضوع را در پندری بخوانید)، این مشکل برطرف شد. اسدنژاد حالا مهمان پندری شده و از روند این مطالبه گفته است. روایتِ او از روندِ مطالبه‌گریِ او می‌تواند الگویِ دیگر مطالبات مردم شهرستان باشد.

البته اسدنژاد به روایت بسنده نکرد و مطالبه‌گری را ریشه‌یابی نیز کرده است. او در کنار روایتِ این مطالبه، راهکارهایی را نیز ارائه داده است.

اسدنژاد ٣۶ ساله است و دکترای کارآفرینی دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد کارآفرینی در فناوری دانشگاه تهران، مدرس و مشاور در مباحث کارآفرینی و راه اندازی کسب و کار، بازاریابی، برندسازی، نوآوری و بین‌المللی سازی کسب وکارها است.

 صحبت‌های کامل اسدنژاد را بخوانید:

در پرداختن به مفهوم مطالبه‌گری بحث بسیار مفصل و دارای ابعاد و لایه‌های مختلف است. متاسفانه ما سقف پرواز محدودی داریم و در دیدگاه و عمق نگاه، ما به شدت دچار خطای نزدیک‌بینی هستیم. نمونه بارز و دم‌دستی آن می‌توان نحوه نگاه غالب افراد جامعه ما به پدیده‌های اقتصادی را ذکر کرد. اگر نیک به موضوع بنگیریم، در جامعه ما بیشتر شاهد اصالت دادن به ورودی درآمد فرد هستیم و نه حتی در مقاصد مصرف درآمد که در نهایت زندگی سعادت‌مندی رقم بخورد. در واقع غالبا فرد خود را در یک کنش متقابل و جامعه‌ای که متشکل از روابط و رفتارهای جمعی است، چندان تلقی نمی‌کند و خود را در کشتی جامعه تعریف نمی‌کند. به عبارتی بطور خودآگاه یا ناخودآگاه خود را جزیره‌ای در جامعه تعریف می‌کند که این نوع نگاه و رویکرد به مسئله اقتصاد، در هندسه الگوی رفتاری فرد، به شدت آسیب‌زا و مشکل ساز خواهد بود. حال این نوع دیدگاه که بعضی از ما ها داریم را در مورد پدیده‌های اجتماعی، فرهنگی، محیط زیستی و… را بررسی کنید و ببینید وضع موجود ما چیست و وضع مطلوب ما باید چه باشد؟

شهرهای موفق در زمینه مطالبه‌گری، پازل و نقشه‌ای را طراحی می‌کنند که هر عضوِ (فرد موثر جامعه) این پازل (نقشه پیشرفت)، در اندازه و نقش خودش درست مطالبه می‌کند و در نهایت  هندسه و منظومه‌ای منظم و کارآمد ترسیم می‌شود. این امر در دراز مدت نسل‌های مطالبه‌گری را تربیت و وارد آن جامعه می‌‌کند و متعاقب آن، انسان با کیفیتی را در سطح ملی معرفی خواهد کرد.

اگر در گراش از نوجوانان سوال کنید و بگویید قصد دارید چکاره شوید؟ اکثرا جوابی اقتصادی بر مبنای خروج از کشور و شاغل شدن در کشورهای حوزه خلیج به شما می‌دهند. دقیقا سقف پرواز جامعه اینجا مشخص می‌شود. البته نمی‌توان صرفا خرده گرفت از این نوجوانان، چه بسا در جای خود بسیار ارزشمند است. در پرداختن به مباحث درآمد، عرض بنده این است که نباید دیدگاه  کاریکاتوری به مسائل داشته باشیم، نگاه اقتصادی در هندسه پیشرفت جامعه و در نسبت مناسب با سایر مولفه‌ها بسیار مفید خواهد بود. مشکل بنده با نگاه تک بعدی به مباحث اقتصادی است که به شدت می‌تواند آسیب‌زا باشد. به عنوان نمونه قضیه زمین و ملک داری را در گراش واکاوی کنید. ما الان شاهد له شدن قشر ضعیف جامعه هستیم و این اختلافات و تبعیض‌ها خود منشا بروز بسیاری از آسیب‌های اجتماعی، فرهنگی و حتی امنیت شهروندی و امثالهم است.

بنابراین ریشه خیلی از این مباحث می‌تواند در نحوه اجتماعی شدن فرد، تغییر سبک و حتی معیارهای زندگی فرد در جامعه امروزی جستجو کرد. به عنوان مثال، متاسفانه در چند دهه اخیر معیار‌ها و تعاریف زندگی بر مبنای یک سری مباحث اقتصادی حتی نه چندان سالم تعریف شده و اقتصاد به معنای دلالی است و نه اقتصاد ارزشی و تولید ارزش. این موضوعات ضد ارزشی است که در آینده جامعه‌ای منفعل و خود محور را رقم خواهد زد که دودش به چشم همه خواهد رفت.

اجازه بدهید مسئله و موضوع بحث را از زاویه دیگری نگاه کنیم. به عبارتی اینکه چه شده است را فعلا مسکوت می‌گذاریم و به چه باید کرد، بپردازیم:

🔻شاه ‌کلیدپیشرفت جامعه، ایجاد توانمندی یادگیریِ چگونه یادگیری در افراد جامعه بطور عام و افراد کنشگر (مطالبه‌گر) بطور خاص است

حل‌المسائل و علت‌العللِ پیشرفت، یادگیری چگونه یادگیری است. چون با ایجاد این توانمندی، فرد می‌تواند متناسب با  هرشرایطی محیطی و تغییرات روزگار، فرد مسئله را کشف کند، خوب بشناسد و به شکل اثر بخش مسئله را حل کند و رفتار کند و همینطور خود و جامعه را ارتقا دهد! و یک  فرآیند رشد یابنده و تکاملی را  رقم بزند.

شهری که در آن علم و دانش و مهارت یادگیریِ چگونه یادگیری اصالت دارد، قطعا در نسل‌های بعد بُرد خواهد کرد. پرداختن به این موارد است که نسلی کنش‌گر و فعال در جامعه تربیت می‌کند و چه بسا مسئولین و افراد تاثیرگذار جامعه نیز زاده‌ی همین تفکرات هستند.

🔻نماینده گراشی؛ جرقه‌ای برای پیشرفت

با ورود مهندس حسین‌زاده به مجلس، جرقه‌ای برای گراشی‌ها ایجاد شد تا به سبب آن نخبگان و افراد صاحب فکر بتوانند حرکات و اقداماتی اثربخش، مداوم و رشدیابنده رقم بزنند. البته این جرقه‌ها باید به شعله تبدیل شود. اینکه امثال اسدنژاد یک کاری را انجام دهند و به صورت جزیره‌ای موفقیت حاصل شود، کافی نیست.

🔻مطالبه اثربخش، از پایین به بالاست

ما نباید همیشه انتظار داشته باشیم که بالا به پایین اتفاقی بیافتد و مشکلات حل شود. کسی که در ستاد است، خیلی مسائل میدان را لمس نمی‌کند، یا کاملا  واقف نخواهد بود به ابعاد مسئله و مشکل، به عنوان نمونه، در صحبتی که با یکی از مسئولین رده بالای وزارت بهداشت در خصوص واکسیناسیون و متعاقب آن صدور گواهی کیو آر کد برای مقیمین کویت، قطر و عمان داشتم، ایشان گفتند اولویت من این نیست که عده قلیلی را واکسینه و گواهی صادر کنیم. در حالی که تعداد کثیری از هموطنان ما با مشکل روبرو بودند. این مورد را عرض کردم برای اینکه بدانیم  اولویت مقام مسئول (نگاه بالا به پایین) الزاما مسئله و مشکل اولویت‌دار ما نیست. به قول معروف، هر کسی از ظن خود شد یار من! بنابراین ممکن است آن فرد ستادی درک واضحی از مشکللات میدان نداشته باشد حداقل در سطح ملی اولویت‌های دیگری را برای خودشان تعریف کرده اند، لذا باید فرد مطالبه‌گر، این مشکل یا مسئله را بتواند به مسئله اولویت‌دار آن سازمان، یا فرد و مقام مسئول تبدیل کند. بنابراین اینکه انتظار داشته باشیم از بالا به پایین همه مسئله ما را درک کنند و اولویت بدهند و خودشان هم رفع کنند، به نظرم انتظار بسیار رویایی و ایدآل مآبانه است که خیلی دور از واقعیت خواهد بود. به دیگر سخن، مذاکره و مباحثه باید از بالا پیگیری شود، اما مطالبه و جهت‌دهی مطالبه و انسجام بخشی به مطالبات به حق، باید از پایین به بالا جهت‌دهی و هدایت شود، تا حصول نتیجه مورد انتظار.

🔻افراد درست، محل درست، پیگیری مداوم

در موضوع واکسن، شاهد بودیم که افراد از جای‌جای کشور این مسئله را پیگیری می‌کنند و هرکس از ظن خود شد یار واکسن و  .qr code  اما  خیلی از مواقع شاهد بودم افراد مختلف به جای درست و حتی مسئولین متولی امر درست مراجعه نمی‌شد طبیعتا نتیجه مورد انتظار آن عزیزان محقق نمی شد و بعد از مدتی پیگیری خسته می‌شدند و پیگیری را رها می‌کردند و منتظر می‌ماندند که از  پیگیری‌های فرد دیگر مسئله و مشکل‌شان حل شود. بنابراین انتخاب کار درست و درست انجام دادن آن کار درست حلقه مفقوده این فرآیند بود. همینجا تشکر ویژه دارم از ریاست و همچنین معاون و سایر کارشناسان مرکز فناوری اطلاعات وزارت بهداشت که حقیقتا زحمات بی‌وقفه‌ای را متحمل شدند. مدام با این عزیزان جلسه و مباحثه داشتیم از یک طرف و از طرفی سعی کردم با صحبت‌های درست و به‌جا و دادن  اطلاعات درست، در زمان درست همه عزیزان را در جریان فرآیند قرار دهم، عمیقا معتقدم مهمترین شرط مقبولیت فرد مطالبه‌گر، داشتن صداقت با مردم است. مردم، آدم ریا کار و یا آدم دغدغه‌مند و دلسوز را سریع تشخیص می‌دهند، لذا برای مورد اعتماد و قبول مردم واقع شدن، شرطش داشتن صداقت در گفتار و رفتار هست.

داشتن  استعداد، فن بیان و مذاکره، روابط عمومی قوی، مطلع و آگاه بودن به مباحث و مسائل حوزه‌ای که مطالبه‌گری می‌کند بسیار تسریع کننده خواهد بود، اما خستگی ناپذیری  و پرتلاش بودن شرط موفقیت نهایی است.

برای رسیدن به خواسته و مطالبات خود همانطور که عرض کردم درک درست و واضح از اینکه ما(مطالبه گر) به دنبال چه هستیم؟ این مطالبه ما شامل چه مولفه‌ها و قسمت‌ها و مراحلی است؟ به عنوان مثال در بحث بازگشت ایرانیان مقیم به کویت اوایل امر، افراد خواسته و هدف اصلی خود را عمدتا دریافت واکسن می‌دانستند، درصورتی برایم واضح بود که برای ورود به کویت، واکسن شرط لازم هست، اما شرط کافی نیست. بنابراین داشتن (صدور) گواهی کیو آر کد شرط کافی وارد شدن به کویت می‌باشد، بنابراین به محض تخصیص واکسن در هفته‌های اول تیرماه، بنده از آن زمان پیگیر فرآیند صدور گواهی کیو آر کد واکسن بودم که به حمدلله از زمان شروع مکاتبات و بعدا مراجعه حضوری به تهران و  وزارتخانه حدود دوماه پیگیر‌های مداوم، موفق شدیم به لطف خدا و دوستان وزارتخانه بهداشت گواهی کیو آر QR Code)) را اخذ کنیم، پس شناخت دقیق و واضح مسئله (خواسته) بسیار مهم هست که کار ناقص و زخمی  نشود.

تدوین برنامه برای رسیدن به هدف بسیار ارزشمند است، به عبارتی دانستن اینکه بر اساس  هدف اصلی، به عنوان مثال امروز چه کارهای باید انجام شود. بسیار مهم هست که فرد مطالبه‌گر باید بداند چه باید انجام دهد. خیلی از اوقات سناریو (الف) جواب نمی‌دهد و همیشه کنشگر باید سناریو (ب) را جایگزین کند، چه بسا سناریو (ب) بیشتر جواب دهد!

🔻انعطاف شرط پیروزی در پیگیری‌ها

خیلی از مواقع فرآیند آن‌طور که انتظار داریم پیش نمی‌رود. همیشه مسیر پر از موانع و پیچ و تاب هست، مطالبه‌گر باید مانند آب روان باشد، هر جا سنگی  انداختند و مانع شدند، جریان آب بالاخره راه خود را می یابد. من معتقدم هر جا به بن بست رسیدید همانجا حتما یک راهی پیدا خواهد شد. فقط کافی است انعطاف داشته باشید و صبر، توکل کنید و خلاقیت به خرج دهید. مسیر خودش را به شما نشان خواهد داد. ما در رشته تخصصی خودم  یعنی(کارآفرینی) یک استراتژی اصلی داریم که مادر همه استراتژی‌ها است. ما معتقدیم، کارآفرین یا راهی می‌یابد، یا راهی می‌سازد.

🔻ایجاد هماهنگی بین دستگاهی

به عنوان مثال در قضیه گواهی کیو آر کد، بر خلاف آن‌چه که به نظر خیلی ساده می‌آید، باید چند سازمان و دستگاه در یک همکاری مشترک اطلاعات و داده‌ها‌ی مورد نظر را  تبادل کنند تا در قالب یک کیو آر کد قابل بازخوانی باشد، کما اینکه  ما در این فرآیند، با مشکلی مواجه بودیم که یکی از سازمان‌ها بر اساس شرایط داخلی خودشان مقداری با فرآیند اداری  مواجه بودیم که مقداری زمان از ما گرفت که خوشبختانه این هم حل شد، اما تمام عرض این است که فرد باید بتواند در سطح سازمان هم هماهنگی ایجاد کند و صرفا در سطح فرد به دنبال حل مشکل نباشد. (سطح فردی+سطح سازمانی)

🔻مطالبه‌گر باید هزینه کند

هزینه‌های از قبیل (هزینه‌های مالی، صرف وقت و از کار شخصی زدن و به مسئله مورد نظر پرداختن و همچنین هزینه‌های حیثیتی که چنانچه خدا نکرده نتیجه مورد نظر حاصل نشود) از هزینه‌هایی است که بر فرد این مطالبه‌گر متحمل می‌شود. باید آن مشکل واقعا دغدغه مطالبه‌گر باشد. هر وقت کسی درد آن مردم را داشته باشد، می‌تواند این هزینه‌ها را انجام بدهد. مردم با عصبانیت به من پیام می‌دهند و مشکلاتشان را مطرح می‌کنند. بعضی وقت‌ها به خودم می‌گویم گوشی را خاموش می‌کنم و به سراغ کار خودم می‌روم که به شدت کمبود وقت دارم. ولی وقتی فردی به من پیام داده و درحالی که گریه می‌کند و مشکلش را مطرح می‌کند. آنجاست که دیگر نمی‌شود کاری نکرد.

🔻همراه کردن مسئولین محلی و منطقه‌ای برای رقم زدن کاری که همه ایرانیان منتفع شوند

بدون شک حمایت‌های افراد موثر از قبیل دکتر حسین زاده، نماینده محترم شهرستان های لارستان، گراش، خنج و اوز، دکتر عبداللهی ریاست محترم  دانشکده علوم پزشکی شهرستان گراش، فرماندار محترم شهرستان گراش دکتر غلامپور، مهندس مساح معاونت بهداشت دانشکده علوم پزشکی گراش، مهندس محمد نوروزی معاون اجرای معاونت بهداشت گراش، مهندس محمد انصاری از مسئولین امر واکسناسیون شهرستان گراش، هچنین تشکر و قدردانی  می کنم از دکتر مسعود خواجه زاده مسئول دفتر ریاست دانکشده  علوم پزشکی گراش، مهندس ابوالحسن محمودی مسئول دفتر (تهران) و مهندس جعفر یوسفی مسئول دفتر دکتر حسین زاده نماینده محترم لارستان، گراش، خنج و اوز، و مهندس محمد کاظم جعفری از فرمانداری شهرستان گراش لطف این عزیزان بسیار اثر بخش بود، که تمام قد از بنده حمایت کردند.

البته یک نکته را در پرانتز باید متذکر شوم خدمت عزیزان، عنایت داشته باشند سرورانم گله‌هایی از همشهریان شنیده می‌شود که به عنوان مثال نماینده شهرستان انتظار داریم مثلا فلان کار را انجام دهد. اگر جسارت نباشد باید عرض کنم. این مطالبات ناقص هست. در حالی که باید درخواست شرح داده شود (بیان دقیق مسئله (خواسته) ارائه راهکار عملی و تعیین نقش نماینده در این فرآیند) و متعاقب آن با دفتر نماینده مطرح و ایشان مطلع شود. نه  اینکه صرفا تماس بگیرند یا حتی مراجعه حضوری داشته باشند که فلان کار ما را انجام بدهند.

🔻مسئولین و خیرین، بازوهای من بودند

قطعا حمایت‌های خیرین که از عزیزان گراشی‌های مقیم کویت بودند، بسیار کمک کننده بود، که حقیقتا باید از این خیرین تشکر کرد.