#بهارسرنوشت؛ انتخاب‌های شورای نگهبان و انتخاب‌های مردم /۲

پندری: سال ۱۴۰۰ سال برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شورای اسلامی شهر است. دکتر امیرحمزه مهرابی، استاد دانشگاه، تا روز برگزاری انتخابات در سلسله یادداشت‌هایی به صورت هفتگی و با زبان ساده به این موضوع می‌پردازد. او می‌گوید «مباحث از ابعاد نظری و کلی و پاسخ به برخی شبهات رایج، آغاز و به بیان شاخص‌ها و ملاک‌هایی عینی و جزئی ختم می‌شود.»

این مجموعه یادداشت با نام «بهار سرنوشت» هر هفته در پندری منتشر خواهد شد.

در قسمت پیشین (یادداشت در پندری) و در پاسخ به کسانی که معتقدند شورای نگهبان با آسان‌گیری و تایید افراد بی‌صلاحیت و ضعیفی مثل روحانی، مردم را نسبت به شرکت در انتخابات دلسرد و بی‌تفاوت کرده است، یک مقدمه عرض کردیم و گفتیم:

شورای نگهبان بر اساس آموزه‌های اسلام، نمی‌تواند و حق ندارد امکان انتخاب را از مردم بگیرد. وجود کاندیداها با سلایق و افکار و توانایی‌های مختلف نه‌تنها عیب نیست بلکه چون دامنه اختیار مردم را بیشتر می‌کند، کار پسندیده‌ای‌ است، لذا نمی‌توان از این بابت به شورای نگهبان ایراد گرفت که چرا امثالِ روحانی را تایید می‌کند.

اینک مقدمه دوم:

مقدمه دوم: مشارکت حداکثری

مشارکت گسترده مردم در انتخابات به عنوان پشتوانه و اعتبار نظام، یک اصل اساسی است. چنان که مقام معظم رهبری می‌فرمایند: «من بارها گفته‌ام که اصل حضور مردم در انتخابات، حتّی از انتخاب اصلح هم مهم‌تر است؛ اگرچه انتخاب اصلح هم بسیار اهمیت دارد.»

وجود کاندیداها با گرایشات سیاسی مختلف، موجب حضور بیشتر مردم می‌شود. بدیهی است تا زمانی که تعداد معتنابهی از مردم طرفدار یک گفتمان و طیف فکری باشند، اگر نماینده این تفکر در میان کاندیدا‌های تایید صلاحیت شده نباشد، ممکن است تمایل این بخش از مردم برای شرکت در انتخابات کم شود. طبیعتاً این امر موجب کاهش مشارکت مردم می‌شود که ضررش برای نظام بیشتر از انتخاب یک مسئول ضعیف است.

در این صورت، شورای نگهبان اگر کاندیدای جناح‌های مختلف (که در بین مردم طرفدار دارند) حداقل و کف شرایط لازم را داشته باشد و در جلسه شورای نگهبان (از میان دوازده نفر عضو شورا)  ۶ +۱ رای را بیاورد، او را تایید خواهد کرد.

پس این اکثریت مردم هستند که با حمایت و طرفداری از یک جناح سیاسی (هرچند ناکارآمد) موجب می‌شوند، نظام و شورای نگهبان را مجبور به ملاحظه نظرات آنان بکنند و با رای دادن به کاندیدای جناح خویش، او را بر جامعه و نظام تحمیل کنند. اینکه سخنگوی شورای نگهبان بگوید ما بجز مُرِّ قانون، ملاحظات دیگری نداریم، دور از واقعیت و مصلحت‌سنجی است. برای بالا بردن سطح حاکمان و زمامداران، راهی جز بالا رفتن بلوغ سیاسی مردم نیست.

واقعیت آن است که اگر مردم از رشد و بلوغ سیاسی لازم برخوردار نباشند، معصوم را هم مجبور به تسلیم و پذیریش نظرات خویش (هرچند غلط) خواهند کرد. بررسی حوادث تاریخ اسلام (غدیر، سقیفه، حکمیت و …) گویای این واقعیت تلخ است.

سوال: سوالی که پیش می‌آید این است که «چرا شورای نگهبان نامزدهای ضعیف و ناکارآمد را تایید می‌کند؟»

پاسخ: ضعف کاندیدا ها به شورای نگهبان بر نمی‌گردد. وقتی در مقطعی کاندیداهای قوی ثبت‌نام نمی‌کنند، یا حداقل شرایط لازم را نداشته و یا یک جناح سیاسی ظرفیت و سرمایه نیروی انسانی آن‌ها، همین مقدار بیشتر نیست، شورای نگهبان که نمی‌تواند افراد قوی را تولید کند و یا به کار تربیت نیرو و کادرسازی مشغول شود. در اصل این وظیفه‌ی احزاب سیاسی است که به تربیت کادر اجرایی قوی بپردازند که متاسفانه هنوز این مشکل در جامعه حل نشده است.

ما شاهدیم که در سال‌های اخیر، کسانی برای شورای شهر و شهرداری تهران و سایر شهرها معرفی و انتخاب شده‌اند که نه تنها مردم بلکه تهیه‌کنندگان لیست کاندیداها، به شدت از این‌ها ناراضی هستند و اعضای شورای بسیاری از شهرها به جرم تخلفات مالی و اخلاقی دستگیر و محکوم شده‌اند. در حالی که شورای نگهبان در تایید یا رد این‌ها نقشی نداشته است.

همچنین کافی است به لیدرها، مرکزیت احزاب و تشکل‌های برخی جریانات سیاسی و وزرای منصوب شده از جانب آن‌ها، نگاهی بیندازید و به پتانسیل این جناح سیاسی پی ببرید. چه کسی از این جناح باقی مانده است که (به خاطر عدم تایید صلاحیت) نتوانسته مسئولیت اجرایی را  بپذیرد و اگر بیایند قوی‌تر و کارآمدتر خواهد بود؟

*پس در این زمینه (تایید کاندیداهای ضعیف) نیز تقصیری متوجه شورای نگهبان نیست.

یادداشت‌های قبلی:

#بهارسرنوشت؛ انتخاب‌های شورای نگهبان و انتخاب‌های مردم

#بهارسرنوشت؛ چرا باید در انتخابات شرکت کنیم؟ /۳

#بهارسرنوشت؛ چرا باید در انتخابات شرکت کنیم؟ /۲

#بهارسرنوشت؛ چرا باید در انتخابات شرکت کنیم؟