بازی مافیا، از زبان مافیابازان گراشی

این گزارش پیش از این در شماره یازدهم نشریه فانوس منتشر شده است.

پندری ـ محمدامین نورانی: اگر شما کمی با فضای مجازی آشنا باشید یا سری به شبکه سلامت زده باشید حتما حداقل یکبار نام بازی «مافیا» به گوشتان خورده است. بازی‌ای گفت‌وگو محور با حضور اکثریت ناآگاه با عنوان شهروند و اقلیت آگاه با عنوان مافیا.

تقریبا یک سالی می‌شود که مافیا در گراش سر و صدا به پا کرده و رد پایش در بسیاری از جمع‌های دوستانه و خانوادگی دیده می‌شود. به طوری که بسیاری از تفریحات و سرگرمی‌های مجالس جای خودشان را به این بازی داده‌اند. گسترده شدن این بازی در گراش سبب شد به سراغ چندین نفر از مافیابازان شهر برویم و در مورد این بازی با آنها گپ و گفتی داشته باشیم.

شروع مافیا در گراش با «اَچُم مافیا»

اولین گروهی که بازی مافیا را به صورت رسمی در گراش شروع کرد گروه «اَچُم مافیا» بود که از خرداد ۱۳۹۹ به صورت رسمی کار خود را شروع کرد و چندین رویداد (ایونت) را در کافه‌های سطح شهر برگزار کرد. پس از آن به آشنا شدن بیشتر مردم با این بازی، گروه‌های دوستانه دیگری همچون «مافیا تایم»، «مافیابازان بند هفت» و «اچم مافیا پلاس» و چند گروه دیگر که اسمی ندارند نیز شکل گرفت که البته به علت دوستانه بودن، هیچ رویدادهای عمومی‌ای برگزار نکردند. اگرچه در جمع‌های خانوادگی این بازی با حضور بانوان نیز انجام می‌شود اما تابه‌حال هیچکدام از رویدادهای عمومی برگزار شده مختلط نبوده و فقط با حضور آقایان بوده است. مکان این بازی نیز معمولا در کافه یا در باغ و صحراها است.

زمان هر بازی در گرویِ سناریویِ بازی است

مهران شیرشمسی یکی از مؤسسان گروه اچم مافیا در مورد مدت زمان هر بازی می‌گوید: «مدت زمان هر بازی به تعداد بازیکنان آن بستگی دارد. برای مثال برای یک بازی ۱۵ تا ۲۰ نفره مدت زمان بازی حداکثر دو ساعت‌ونیم و برای زمانی که تعداد بازیکنان بیشتر از ۲۰ نفر شود ممکن است بازی تا چهار ساعت هم طول بکشد.» البته مدت زمان این بازی به سطح بازیکنان و سناریو بازی هم بستگی دارد. قاسم جنگجو یکی دیگر از مافیابازان و عضو گروه «مافیابازان بند هفت» و «اچم مافیا» در این مورد می‌گوید: «وقتی تعداد بازیکنان زیاد می‌شود و یک سناریو مشخص مثلا سناریو گرگ یا هزارچهره بازی می‌شود ممکن است بازی تا سه ساعت هم طول بکشد اما در حالت عادی و در یک بازی دوستانه حداکثر دو ساعت بازی می‌شود که معمولا در هرشبی که بازی می‌کنیم دو یا سه دور بازی می‌شود انجام داد.»

دروغ؛ علامت سؤال بزرگ مافیا

بازی مافیا نیز مانند هربازی دیگر مزایا و معایبی دارد و با بررسی آنها می‌توان دریافت که یک بازی ارزش سرگرم شدن با آن را دارد یا خیر. به همین سبب در ادامه مصاحبه از مافیابازان در مورد مزایا و معایب بازی مافیا سوال کردیم تا تجربه و نظر خودشان را با ما در میان بگذارند.

شاید یکی از سوالاتی که مردم همیشه در ذهن خود دارند و ممکن است آن را به عنوان عیب این بازی در نظر بگیرند ترویج دروغگویی و بی‌اعتمادی نسبت به بقیه است. این سوالی است که اکثر مافیابازان قبل از شروع بازی به صورت حرفه‌ای حداقل یک بار از خود پرسیده‌اند. مهران شیرشمسی می‌گوید: «یکی از نقطه ضعف‌ها و عیب‌های بازی همین دروغ گفتن است. به طوری که بعضی اوقات برای ماندن در بازی مجبوری دروغ بگویی و به قول بعضی‌ها زرنگ‌بازی در بیاوری، برای همین من توصیه نمی‌کنم که در جمع‌های خانوادگی این بازی را انجام دهید. یکی دیگر از عیب‌های این بازی نیز زمان‌بر بودن آن است.» حسین ابراهیمی اما می‌گوید: «من این عیب را برای بازی مافیا درست نمی‌دانم و با آن موافق نیستم. چرا که این بازی آنقدر که به شما کمک می‌کند که افراد دروغگو را بشناسی خودت را دروغگو نمی‌کند.» او نیز البته همانند بقیه مافیابازان یک عیب بزرگ این بازی را زمان‌بر بودن آن می‌داند.

مافیا به مثابه یک زندگی

سینا سرخی عقیده دارد معایب بازی مافیا بستگی به نگاه افراد به این بازی دارد. او این بازی را به زندگی تشبیه می‌کند و می‌گوید: «این بازی ممکن است معایبی داشته باشد اما می‌توانی از آنها در جهت درست استفاده کنی. در واقع بازی مافیا شبیه زندگی است که می‌توانی در آن خیلی از ویژگی‌ها را در خودت تقویت کنی و بسیاری از افراد را در آن بشناسی.» قاسم جنگجو نیز در مورد ایجاد حس بی‌اعتمادی به سبب انجام این بازی می‌گوید: «ما باید شخصیت درون بازی بازیکن‌ها را با شخصیت بیرون از بازی آنها تفکیک کنیم. گاهی اوقات بازیکن‌ها برای ماندن در جریان بازی مجبورند دروغ بگویند و این فقط مربوط به شخصیت خود بازی است در حالی که آنها در بیرون از بازی اصلا چنین شخصیتی را ندارند و دروغ نمی‌گویند. از طرفی دیگر همه بازیکن‌‌ها می‌دانند هر شخصی در بازی ممکن است دروغ بگوید و آن را جزئی از بازی می‌دانند. بازی مافیا شبیه زندگی است و می‌دانیم خیلی‌ها در اطراف ما هستند که ممکن است همیشه راستش را نگویند و ما باید حواسمان باشد. در واقع بازی مافیا قدرت تشخیص راست و دروغ را در افراد بالا می‌برد. یکی از معایبش این است که خیلی‌‌‌ها در مواقع بازی مخصوصا در کافی‌شاپ‌ها، سیگار و قلیان می‌کشند که البته در گروه ما این موارد ممنوع است. و از دیگر معایبش طولانی شدن بازی تا نصف شب است.»

تقویت قدرت استدلال، نقطه قوت مافیا است

البته این بازی در کنار معایبی که ذکر شد مزایایی نیز دارد. مرتضی آشفته یکی دیگر از بازیکنان مافیا در این مورد می‌گوید: «چون در بسیاری از مواقع در این بازی بازیکنان مجبور هستند از خود دفاع کنند باعث می‌شود قدرت تکلم افراد بالا برود. از طرفی در آخر بازی بازیکنان بازی خود و بقیه را تجزیه و تحلیل می‌کنند که این خود باعث می‌شود نقاط ضعف و قوت خود را پیدا کنند.»

حمید محمودزاده فارغ التحصیل رشته روانشناسی، این بازی را از بعد روانشناسی مورد بررسی قرار داده و می‌گوید: « یکی از مزایای این بازی تقویت قدرت استدلال و قدرت اقناع جمعی است چرا که این کار نیاز به تمرین و بازخورد دارد و بازی مافیا می‌تواند این زمینه را برای افراد مهیا کند. مزیت دیگر آن تقویت حافظه و تمرکز است. در این بازی شما باید صحبت همه بازیکنان را بشنوی و به حافظه بسپاری و در موقع نیاز با تمرکز کردن، صحبت‌های ضد و نقیض را تشخیص دهی و در زمان خودت آنها را استفاده می‌کنی. مزیت بعدی شناخت زبان بدن و استفاده از آن است و به واسطه حرکات بدن افراد می‌تواند بازی را جلو ببرد. این بازی در زمینه کنترل هیجان و خشم نیز می‌تواند کمک کند. از طرفی چون بازیکنان باید سخنان ضد و نقیض افراد دیگر را بفهمند، استمرار این بازی توانایی تشخیض مغلطه و سفسطه را نیز در بازیکنان افزایش می‌دهد.» او توانایی دروغ گفتن را یکی از معایب این بازی می‌داند و در این مورد می‌گوید: «کسانی که هیچ‌وقت بلد نبودند دروغ بگویند ممکن است با این بازی یاد بگیرند و یا توانایی مغلطه و سفسطه کردنشان بالاتر برود. البته این معایب در مقابل مزایای زیادی که دارد خیلی به چشم نمی‌آید و می‌توان از نقاط مثبت این بازی بیشتر استفاده کرد.» البته او ترویج دروغگویی و حس بی اعتمادی را از معایب بازی نمی‌داند و عقیده دارد دروغ گفتن قبل از اینکه نیاز به توانایی داشته باشد به عقیده و باور اشخاص ربط دارد و هر کس که اعتقاد دارد دروغگویی یک کار غیر اخلاقی است حتی اگر توانایی دروغ گفتن هم داشته باشد، دروغ نمی‌گوید.

مافیا، بیش از یک سرگرمی

اگرچه سعی کردیم در این مصاحبه اطلاعات کاملی از جنبه‌های مختلف بازی گردآوری کنیم اما قطعا مزایا و معایب ذکر شده تمام مزایا و معایب بازی نیست و هر فردی از دیدگاه خودش و به سبب تاثیر این بازی بر زندگی خودش ممکن است معایب و مزایای مختلفی را برشمرد. با این حال اغلب بازیکنان این بازی عقیده دارند این بازی چیزی بیشتر از یک سرگرمی است و مزایای بیشتری دارد، هرچند نباید از معایب آن نیز غافل شد. این بازی که تا کنون توانسته در بسیاری از محافل دوستانه جا باز کند و بسیاری از مردم را از تفریحات ناسالم دور کند، با حمایت گروه‌های فرهنگی و مردمی و با سعی بر کاهش معایب آن می‌تواند به یکی از تفریحات هیجان‌انگیز و سالم جامعه تبدیل شود.