سه گروهی که می‌توانند فرصت باشند، اما…

پندری: پس از اعلام تعطیلی خودخواسته‌ی سایت خبری هفت‌برکه (گریشنا)، واکنش‌های متفاوتی در شهر شکل گرفت. دکتر امیرحمزه مهرابی، استاد دانشگاه، به همین بهانه در یادداشتی که در اختیار پندری قرار داده گفته: سه گروه «ثروتمندان ناصالح»، «مسئولین غیر مسئول» و «رسانه‌های وارونه» سرمنشاء تحولات جوامع بشری‌اند، اما در گراش به جای فرصت تبدیل به تهدید شده‌اند.

متن کامل این یادداشت با کم‌ترین دخل و تصرف را در ادامه می‌خوانید:

سه گروه هستند که سرمنشاء تحولات جوامع بشری‌اند. در گراش این سه گروه با تغییر ماهیت، به جای «فرصت» تبدیل به «تهدید» شده‌اند و مشکلات را افزایش داده‌اند. این سه گروه عبارتند از:

ثروتمندان ناصالح

معروف است که از گذشته‌های دور، ثروتمندان شهر گراش در کمک به مستمندان و انجام کارهای عام‌المنفعه از یکدیگر سبقت می‌گیرند و از ثروت‌شان برای کسب رضای خدا و توسعه زادگاه‌شان بهره می‌برند، ولی مدتی است ثروتمندان نوکیسه‌ای پیدا شده‌اند که به جای راه‌اندازی موسسات تولیدی و خدماتی و ایجاد اشتغال برای همشهریان خویش، از ثروت خود برای افزایش دارایی و خرید زمین و باغ، و تحمیل گرانی به طبقه متوسط جامعه، برای شهر خود ایجاد مشکل می‌کنند.

عده‌ای نیز با حضور در مناصب سیاسی ـ اجتماعی و بهره‌مندی از رانت و ارتباطات ناسالم، علناً مانور تجمل می‌دهند و شعار اینکه «با رشوه می‌توان همه کار کرد» را در کوی و برزن تکرار می‌کنند. متاسفانه این رویه  دارد به یک فرهنگ تبدیل می‌شود و مثل خوره (کرونا) به جان جامعه افتاده است و روز به روز افراد بیشتری را آلوده می‌کند. اینان با پهن کردن سفره‌های رنگین ابتدا سبیل برخی‌ها را چرب می‌کنند، به‌طوری که پس از مدتی این چربی‌ها باعث لغزیدن دست و پای آنان می‌شود.

 در این زمینه فقط به فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار برخی از مسئولین (۲۵ تیر ۱۳۹۸) اشاره می‌شود و تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل! معظم له در این دیدار با اشاره به نامه عتاب‌آلود امیرالمؤمنین(ع) به عثمان بن حنیف استاندار بصره فرمودند: یکی از چیزهای مهم این است که سر سفره‌ی اصحاب ثروت و قدرت تا می‌توانیم حاضر نشویم.»

مهمترین اشکال و اعتراض امیرالمؤمنین(ع) به عثمان بن حنیف این بود که مجلس مذکور، یک مجلس کاملاً اشرافی بوده نه یک مجلس مردمی. مجلسی که روحیه‌ی اشرافی را ترویج می‌کند نه روحیه مردمی را. دلیل این ناراحتی نیز صِرف حضور در یک مجلس نیست؛ بلکه دلیل اصلی این است که اصحاب قدرت و ثروت توانسته‌اند در «نماینده و کارگزار امام» نفوذ کنند و او را به چنین مجلسی بکشانند.

یک مجاهد و صحابی بزرگ و شخصیت علمی و سیاسی زمانه مانند عثمان بن حنیف، بهترین هدف برای نفوذ و رانت‌خواری ثروتمندان از حکومت است. برخی آفات نزدیکی ماها به اصحاب ثروت و قدرت عبارتند از دوری از مردم، نفوذ ثروتمندان در صاحبان قدرت و ایجاد حاشیه امن برای اصحاب ثروت و دوری از زیّ طلبگی.

به علاقه‌مندان توصیه می‌شود نامه ۴۵ نهج‌البلاغه و شرح زندگانی عثمان ابن حنیف را مطالعه کنند.

مسئول غیر مسئول

در لغت‌نامه دهخدا در تعریف مسئول آمده است یعنی کسی که از وی سؤال کنند. ناظم‌الاطباء نیز می‌نویسد: مسؤول بودن یعنی مؤاخَذ بودن (مورد بازخواست بودن)، متعهد بودن، ضامن بودن.

یک مسئول باید در محدوه وظایفش برای «رشد» و «رفاه» مردم تلاش کند و در این حیطه پاسخگوی مقامات ما فوق و مردم و رسانه‌های مردمی باشد و اگر ابهامی در انجام وظایفش وجود دارد، بر طرف نماید و اگر قصور و تقصیری دارد ضمن عذرخواهی، آن را جبران کند.

اما گویا مسئول در شهر ما (برخلاف معنای لغوی) یعنی غیر پاسخگو بودن. از این رو  فکر می‌کنند کار اصلی آنها (به تاسی از مرکزیت) عبارتند از حضور در قاب دوربین، پاره کردن روبان افتتاحیه تکراری یا مراکز خصوصی، تشکیل جلسه و شرکت در میهمانی‌های لاکچری و اموری از این دست.

مسئولین زحمت‌کش شهرم (البته برخی) نه‌تنها  متعهد به پاسخگویی به مردم و رسانه‌ها نیستند، بلکه سوال و حتی ارزشیابی عملکرد آنان جرم تلقی می‌شود. وقتی یکی از رسانه‌های محلی در مورد عملکرد یکی از مسئولین شهر، نظرسنجی کرد، چنان با  تهدید داغ و درفش مواجه شد که هنوز هم از ترس عقوبت کمر راست نکرده و سکوت اختیاری! را پیشه‌ی خود ساخته است. رفت و آمد سوال کنندگان از عملکرد شورای شهر منحله و بعضی از اعضای آن به مراجع ذیربط و تعطیلی گروه و سایت منتشرکنندگان آن و گوشمالی جوان معترض به کم‌کاری بعضی‌ها در جریان مبارزه با کرونا (هر چند ادبیات به‌کار گرفته شده نامناسب بودند) و … نمونه‌هایی است از جرم‌انگاری سوال.

در حالی که مردم حقیقتاً با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند و نمی‌دانند مشکلات‌شان را چگونه و از چه طریقی پیگیری کنند!

رسانه‌های وارونه

وظیفه اصلی رسانه، تربیت جامعه و اصلاح ناهنجاری‌های رفتار مخاطبین و دفاع از مردم و منافع آنان در مقابل صاحبان زر و زور است. ولی رسانه‌های شهر من با جاهای دیگر متفاوت هستند. رسانه‌ی معروف و قدیمی منتسب به یک جناح سیاسی نه در «هدف» چنگی به دل می‌زند و نه در «روش». داشتن جهت‌گیری سیاسی خاص، فی نفسه نه‌تنها بد نیست بلکه برای یک جامعه‌ی زنده و پویا لازم است؛ اما جهت‌گیری اجتماعی و مذهبی برخلاف ارزش‌های آن جامعه، نه‌تنها کمکی به مردم نمی‌کند بلکه موجب ایجاد حساسیت و تنش‌های روانی می‌گردد.

در روش نیز رسانه‌ای که مدیران آن از دیگران توقع مدارا و تحمل نظر مخالف دارند، خود کوچک‌ترین صدای غیرخودی را برنمی تابند و به صِرف اظهار نظر یک کاربر برخلاف دیدگاه آنان، فوری و با بی‌احترامی آن‌را حذف می‌نمایند و با گذاشتن کامنت‌های جهت‌دار و تایید یا حذف هدف‌دار یادداشت‌ها، دیکتاتوری رسانه‌ای را اعمال می‌کنند.

 رسانه‌ی دیگر با فراموشی تعهد و رسالت خویش، جای «وسیله» و «هدف» را اشتباه گرفته‌اند و با غفلت از مسائل ارزشی و انقلابی و بی‌توجهی به آلام و دردهای جامعه (از جمله دو مساله‌ی فوق‌الذکر) خود را به امور فرعی و غیرضروری مشغول کرده‌اند. این وضعیت شاید ناشی از «ترس» یا «نداری» یا «گم‌کردن هدف» باشد.

رسانه‌های دیگر هم حال و روز خوشی ندارند؛ یا مؤید دو پدیده‌ی نامبارک فوق هستند و یا در حد روزنامه‌دیواری مدرسه. سایر موسسات فرهنگی و تبلیغی نیز چنان کم‌فروغ هستند که وجود آنان اصلا احساس نمی‌شود.

راه حل غلبه بر این مشکلات، ظهور جوانان انقلابی، شجاع، متعهد و مستقل است که با رویکرد آتش به اختیار، سختی‌ها و ناملایمات را به جان بخرند و بارقه‌های امید را در دل مردم زنده کنند.