به گزارش پندری، هفتم مهرماه جلسه‌ای پیرامون همفکری و حل بحران خودکشی در گراش با حضور مسئولین شهرستانی در شورای شهر گراش برگزار شد. این جلسه سه ساعته به پیشنهاد شورای شهر و به صورت فوریتی تشکیل شده بود.
ابتدای جلسه علیرضا دانشور به عنوان رئیس شورا ضمن عرض خوش آمد به حضار در جلسه، از اهمیت تشکیل این جلسه در حل بحران در گراش گفت و اضافه کرد: «متاسفانه شاهد معضل یا بحران جدی در گراش هستیم. لازمه حل بحران خودکشی در گراش همفکری، ارائه راهکار و عملیاتی کردن آن‌ها است. تمامی مسئولین و دغدغه‌مندان پای کار بیاییند تا معضل خودکشی حل و از بحران موجود عبور کنیم.»
راه‌اندازی خط ۱۲۳ اورژانس اجتماعی گراش در آینده‌ای نزدیک
غلامی، رئیس اداره بهزیستی گراش به عنوان مسئولاصلی و نوک پیکان بحران خودکشی در گراش گفت: «خیلی‌ها بر اورژانس اجتماعی تاکید دارند. اورژانس اجتماعی فقط زمانی موثر هست که فرد در حال اقدام به خودکشی باشد و با این اورژانس تماسی بگیرد. این خوب است اما ما باید برای پیشگیری از این موضوع برنامه داشته باشیم و عوامل زیربناییِ ایجادکننده آسیب را بررسی کنیم.»
او در ادامه گفت: «حال با توجه به پیگیری‌های انجام شده، ما امروزه فعلا دسترسی به این اورژانس را هم نداریم. البته این نیست که ما بیکار باشیم. ما تلاش کردیم که از خدمات اورژانس اجتماعی شهرستان‌های همجوار استفاده و حمایت شویم. از شهرستان‌های اطراف، تنها شهرستان لار این اورژانس را دارد و این ابلاغیه انجام شده که از آنجا حمایت شویم. طی مکاتباتی که با استان داشتیم، قرار شده در آینده‌ای نزدیک خط ۱۲۳ در گراش فعال شود و از خدمات اورژانس اجتماعی بهره‌مند شویم.»
مشکلات اقتصادی بیشترین علت خودکشی در گراش
مریم اکبرزاده، مسئول سلامت روان معاونت بهداشت دانشکده علوم پزشکی گراش گفت: «اقدام به خودکشی خیلی بیشتر از این آماری هست که ما داریم. در رتبه‌بندی دانشگاه‌ها علوم پزشکی در خودکشی، بحث اقدام به خودکشی مطرح نیست و فوتی‌ها آمار قطعی است. البته در تمام سال‌ها اقدام به خودکشی در خانم‌ها دو تا سه برابر آقایان بوده، اما در شش ماهه اول امسال، آمار آقایان بیشتر است.»
اکبرزاده در ادامه گفت: «تمام اقدام به خودکشی‌ها را مشاوره می‌دهیم. ما تنها دانشکده‌ای هستیم که روانپزشک را وارد کادر درمان و مشاوره کردیم. این را هم اضافه کنم که آن‌هایی که مشکل اقتصادی دارند را نیز رها نکرده‌ایم و به پزشکان خانواده گفتیم حتما آن‌ها را معرفی کنند.»
مسئول سلامت روان دانشکده از یک معضل بزرگ یعنی عدم مراجعه‌ی آقایان به مشاور یاد کرد و گفت: «مشکلی که داشتیم این است که خدماتی ارائه می‌دهیم. اما بیشتر خانم‌ها مراجعه می‌کنند. تعداد اندکِ آقایان از این خدمات استفاده می‌کنند. البته این امر فقط مختص گراش نیست و در تمامی شهرهای کشور وجود دارد..»
اکبرزاده با امام جمعه هم در خصوص خودکشی مکاتبه داشته است. او می‌گوید: «با امام جمعه مکاتبه داشتیم و خیلی عامیانه موارد و راهکارهای جلوگیری از خودکشی را ذکر کردیم که به روحانیون ابلاغ کنند تا آن‌ها نیز از ظرفیت منبر و سخنرانی استفاده کنند و به مردم بگویند.»
او آمارهایی از جزئیات خودکشی نیز ارائه داد. در این آمار آمده که خودکشی‌های افراد مجرد بیشتر از متاهلین است. در این آمار مطلقه‌ها آمار پایین‌تری دارند. کمترین خودکشی نیز در بین افراد شاغل می‌باشد. بعد از آن‌ها خانه‌دارها و به ترتیب بیکارها و افراد محصل، بیشترین میزان خودکشی را در تقسیم‌بندی شغل دارند. در شیوه‌ی اقدام به خودکشی، مسمومیت دارویی بیشترین شیوه بوده و بعد از آن حلق‌آویز و سقوط بیشترین شیوه‌ی اقدام به خودکشی بوده است.
اما دلایلی که مسئول سلامت روان دانشکده برای خودکشی ارائه داد: «مشکلات اقتصادی بیشترین علت خودکشی در گراش است. بعد از آن سخت‌گیری خانواده و افسرگی به یک اندازه از علل خودکشی محسوب می‌شود. ازدواج اجباری و اختلافات خانوادگی نیز آمار کمتری نسبت به بقیه دارند. بیماری‌های صعب‌العلاج نیز علت ضعیفی در خودکشی بوده است.»
اکبرزاده در ادامه گفت: «آمار فوت ناشی از خودکشی در جهان، ۱۰.۶ نفر در صدهزار جمعیت است. این آمار در ایران ۶.۲ و در استان فارس ۷.۲ نفر در صد هزار جمعیت می‌باشد. حال این آمار در گراش ۲ نفر بود که سال ۹۸ به ۵.۵ نفر در جمعیت صدهزارنفری رسیده است.»
دادستان: سال ۹۹ خوش‌شانس بودیم که آمار خودکشی کم بود
سعید کشاورز، دادستان گراش گفت: «پنجمین علت مرگ و میر در جهان خودکشی است. ولی در در نوجوانان سومین علت است.»
او در ادامه گفت :«در گراش به اندازه ۲ سال آمار زدیم. هیچ اقدام عملیاتی انجام نشده و به نظرم در سال ۹۹ خوش‌شانس بودیم که آمار خودکشی کم بوده است. خودکشی چیزی نیست که فرد امشب بخوابد و فردا خودکشی کند. تفکری است که از قبل شکل گرفته است.»
کشاورز در خصوص علت خودکشی گفت: «علت خودکشی یک مورد خاص نیست و دسته‌ای از عوامل مسبب آن است. نباید شخص خاصی را مقصر ای بحران بدانیم و همه باید دست به دست هم بدهیم تا بحران حل شود. البته شناسایی افراد افسرده و درمان آن‌ها موضوع مهمی است.»
راه‌اندازی کمیته مداخله در بحران آسیب‌رسان راهکار انجمن روانشناسی
عاطفه بهرامی، روانشناس دانشکده علوم پزشکی و نماینده انجمن روانشناسی گفت: «ما طرحی تحت عنوان کمیته مداخله در بحران‌های آسیب‌رسان داریم. ما نباید منتظر بمانیم و بعد به چه کنم چه کنم بیفتیم. ما از مسئولین و شورا انتظار همکاری داریم تا هرچه سریعنر این کمیته را راه‌اندازی کنیم.»
او همچنین گفت: «هیچ موقع نمی‌توانیم آمار را به صفر برسانیم. اما قابل پیشگیری است. در بخش آموزش‌دهی از شورا و مسئولین امر درخواست کمک داریم.»
مورد موفقی در بین دانش‌آموزان نداشتیم
نوروزی، مشاور آ.پ و نماینده انجمن روانشناسی در خصوص خودکشی بین دانش‌آموزان گفت: «در آموزش و پرورش مشاورانی داریم که شرح وظایف محدودی دارند و نمی‌توانند مداخله داشته باشند. در سال گذشته اقدام داشتیم اما خدا را شکر مورد موفقی نداشتیم.»
نوروزی گفت: «ما در مدارس‌مان، در متوسطه اول مشاور داریم ولی در هر مدرسه رابط پیشگیری از آسیب اجتماعی داریم. که این رابط که آموزش‌هایی می‌بینند که اگر موردی بود به کمیته مشاوره آ.پ ارائه دهند و بعد آنجا در خصوص مداخله تصمیم گرفته می‌شود.»
پیشنهاد او ارائه همین کمیته در شهر است. او در تکمیل صحبت‌های بهرامی گفت: «ما همین مدل را میتوانیم در شهر پیاده کنیم. یعنی یک کمیته مداخلات بحرانی داشته باشیم. البته این پروژه به صورت کوتاه مدت است. این کمیته شامل روانشناس و درمانگر دارای مجوز است که ما در شهر این مورد را نداریم. باید برویم متخصص روان‌درمانگر از بیرون بیاوریم. ما روانشناس داریم ولی روان‌درمانگر نیستند. بعضی مواقع روانپزشک هم ارائه می‌دهد. یک مددکار هم نیاز داریم و چند نفر از روانش‌نشاس‌ها، از انجمن روانشناسی است. ما میتوانیم فراخوان بدیم در رسانه‌ها. اگر این کمیته داشته باشیم، مردم می‌توانند مراجعه کنند.»
مشاور مدارس گراش گفت: «این مقوله چیزی است که اگر سهل انگاری شود شاید آمارها را بالا ببرد. برنامه بلندمدت این است که فرم غربالگری طراحی شود و در رسانه‌ها منتشر شود. و بعد آنالیز کنیم که ببینیم چه تعداد افراد مشکل‌دار داریم.»
توسعه سمن‌ها؛ راهکار مدیر آ.پ در حل بحران
ذبیح‌الله رضایی، رئیس آموزش و پرورش در خصوص ورود روان‌شناس‌ها به مدارس گفت: «ورود هر شخص غیرفرهنگی به مدرسه از لحاظ قانونی ممنوع است. البته بنا به تشخیص منعی ندارد.»
رضایی در ادامه گفت: «البته موضوع خودکشی یک موضوع پیچیده‌ای است. مشکلی که ما داریم این است که به نظر می‌آید مشکلات فرهنگی دولت‌محور است. همیشه مسئولین هستند که مورد مؤاخده قرار می‌گیرند. اگر بخواهیم فقط دولتی به سراغ مشکلات برویم، حل نمی‌شود. در کشورهای پیشرفته، این گروه‌ها و سمن‌ها مسئولیت خودشان را انجام می‌دهد. پس راهکار توسعه‌ی سمن‌ها است. البته نباید از آموزش غافل شویم. من طبق شرح وظایف خودم در آموزش و پرورش آموزش کار می‌کنم. ولی این کافی نیست.»
رضایی در پایان گفت: «باید کار ما عمیق باشد و از سطحی‌کاری بپرهیزیم. ما در آموزش و پرورش کارهای زیادی انجام می‌دهیم. اگر گزارش دهیم، می‌گویند خودش را نشان می‌دهد. اگر منتشر نکنیم، بازخواست می‌شویم که چرا کاری انجام نمی‌دهند.»
دوگانگی در انتشار اخبار خودکشی
محمد خواجه‌پور، مدیر رسانه‌های هفت‌برکه گفت: «من ترجیح می‌دهم که خبر خودکشی منتشر نکنیم. بخشی از مشکلات ما فضای مجازی است که خبرهای مختلف منتشر می‌شود.البته استانداردهایی در انتشار اخبار خودکشی داریم. حساسیت‌های خانواده‌ها و شیوه‌های خودکشی را مطرح نمی‌کنیم که انگیزه‌سازی نشود.»
خواجه‌پور همچنین گفت: «معیار حساسیت خبری نیز در رسانه داریم. چون خودکشی زیاد شده، اگر یک جمله یا استوری بگذارند، بازتاب‌های گسترده‌ای دارد که ما رصد هم می‌کنیم.»
او پیشنهادش را هم اینگونه مطرح کرد: «پیشنهاد من در این خصوص ایجاد ساختارهای NA است. گردهمایی‌های درگیر یک موضوع صرفا مربوط به اعتیاد نیست. اگر هدایت‌گران رسمی و سمن‌ها باشد، می‌شود کار کرد. در واقع ما کنترل بعد از اقدام نیز داشته باشیم.»
مدیر هفت‌برکه گفت: «در بحث انتشار اخبار دچار دوگانگی شده‌ایم. از طرفی گفته می‌شود قبح خودکشی شکسته نشود و خبرها رسانه‌ای نشود و از طرفی درخواست دارند که آموزش‌های خودکشی مطرح شود و این خودش موضوع خودکشی را بولد می‌کند.»
اختلاف طبقاتی مهم‌تر از فقر اقتصادی
عبدالحسین محمدی فعال فرهنگی و اجتماعی که رئیس بانک انصار نیز است گفت: «ابتدا باید تبریک گفت که وجود بحران خودکشی در گراش را پذیرفته‌ایم.»
او یکی از دلایل افزایش خودکشی را کرونا عنوان کرد و گفت: «یک دلیل مهم افزایش خودکشی می‌تواند کرونا باشد. وقتی دورهمی‌ها، صله رحم‌ها و معاشرت افراد کم می‌شود، قطعا بر روح و روان مردم تاثیر می‌گذارد.»
محمدی در خصوص راهکارهای پیشگیری از خودکشی گفت: «برگزاری پیاده‌روی‌ها، استفاده از ظرفیت هنری شهر مثل برگزاری جشنواره‌های هنری و ورزشی از راهکارهاست. یک مورد دیگر که لزوم دارد هرچه سریعتر اقدام شود، تابوشکنی کارهای روانشاسی و روانپزشکی است.»
او در خصوص ریشه‌ی فقر در خودکشی‌های گراش نیز گفت: «فقر در گراش با شهرهای دیگر فرق دارد. اشتغال در گراش ۹۴ درصد است. پس نمی‌توان فقر اقتصادی را عامل خودکشی دانست. بلکه اختلاف طبقاتی در گراش موضوعی است که منجر به بحران شده است.»
قیمت نجومی زمین، مهمترین مشکل جوانان در گراش
نادر افشار رئیس کمیته امداد گفت: «در شهرستان گراش مشکلی داریم که در شهرهای دیگر نیست و آن هم بحث قیمت‌های نجومی زمین است. این موضوع اصلی‌ترین مشکل جوانان و خانواده‌های ماست.» او در ادامه گفت: «ما باید امید به زندگی را به مردم بدهیم. انجمن روانشناسی باید در این خصوص قوی‌تر عمل کند.»
قول‌های مساعد شورا در پایان جلسه
دانشور رئیس شورا و مسئول جلسه نیز پس از صحبت حضار گفت: «شورا چه از لحاظ مکانی و چه از لحاظ اعتبار، می‌تواند کمک‌حال باشد. موضوع مصوب کردن اعتبار و ثبت سمن‌ها نیز در دستور کار قرار می‌گیرد. همچنین شورا برای اخذ مجوز اورژانس اجتماعی نیز اعلام آمادگی می‌کند.»
خورشیدی در پایان به عنوان جمع‌بندی و ختم جلسه گفت:
۱. ورود به عرصه‌ی عمل‌گری و از بین‌بردن بسترهای خودکشی
۲. تلاش برای تشکیل اورژانس اجتماعی از طریق اداره بهزیستی و شورا و فعال کردن آن
۳. تشکیل تیم تخصصی، علمی و قانونی مداخله در رفتارهای آسیب‌رسان و پشتیبانی توسط کمیته حرفه‌ای متخصص و انجمن روانشناسی و پیگیری حضور یک روان‌درمانگر
۴. بررسی دقیق دلایل و ابعاد خودکشی برای جلوگیری این آسیب و پوشش رسانه‌ای
۵. راه‌اندازی پرونده سلامت در همه‌ی قشرهای اجتماع خصوصا اصناف
۶. آموزش همگانی و آگاهی‌بخشی به مردم و خانواده‌ها از طریق روحانیت، آ.پ و شورایاران و اصناف
۷. لینک کردن افراد اقدام به خودکشی کرده به مددکاران اجتماعی و کمک به خانواده‌های متوفیان برای پیشگیری از موارد دیگر
۸. افزایش امید به زندگی با استفاده از مسکن ارزان و اشتغال‌زایی و فعال کردن سمن‌ها، جشنواره و جُنگ‌های ورزشی و استفاده از پتانسیل هنرمندان
۹. دعوت از مدیرکل بهزیستی و کارشناسان در شهرستان گراش برای درمان اورژانسی بحران خودکشی و استفاده از نظریه‌ها و عملکردهای راهبردهای آن‌ها
۱۰. تشکیل از انجمن حمایت از بیماران روحی و روانی و حمایت مالی از این انجمن برای درمان بیماران
این برنامه‌ها در پایان شورا، این پیشنهادها در شورا چکش‌کاری می‌شود و ابتدای هفته بعد تقسیم کار صورت می‌گیرد و عملیاتی می‌شود.»
